Ο συγγραφέας Γιώργος Γιώτσας σ’ αυτό το τρίτο και τελευταίο μέρος του μεγάλου αφιερώματος στον Stephen King, [Εδώ μπορείτε να διαβάσετε το Α’ Μέρος και το Β’ Μέρος] ολοκληρώνει το οδοιπορικό του στην Αμερική, όπου είχε τη μοναδική ευκαιρία να γνωρίσει τον King από κοντά και ξεκινώντας από τα αυτοκίνητα που «στοίχειωσαν» τον διασημότερο συγγραφέα του κόσμου, καταλήγει στον… κύριο Μερσέντες.
Μπορεί ένα αυτοκίνητο να σημαδέψει τη ζωή κάποιου; Η απάντηση από την πένα του Γιώργου:
Ο κύριος Μερσέντες
Περιμένω σε μια φιδογυριστή ουρά που μου φαίνεται ατελείωτη. Συγκρατημένες φωνές, πρόσωπα γεμάτα ενθουσιασμό και βήμα-βήμα πλησιάζουμε στο τραπέζι όπου ο Stephen King υπογράφει τα βιβλία που ο καθένας έφερε μαζί του. Εγώ έχω βγάλει ένα εισιτήριο -οπότε δικαιούμαι μια υπογραφή- και κρατάω σφιχτά το έβδομο -ομώνυμο βιβλίο- του Μαύρου Πύργου!
Η ουρά προχωράει αργά. Δίπλα μας, διακριτικά κάποια άτομα της ασφάλειας του. Κοντά στον Stephen, επιτηρεί μια “σιδηρά κυρία” (με βλέμμα α λα Terminator, που σαρώνει τον κόσμο που πλησιάζει στο γραφείο) η οποία πρέπει να είναι μία εκ των διοργανωτών του event. Προσπαθώ να βγάλω τη φωτογραφική και να τραβήξω μερικές φωτογραφίες ακόμα. Μάταια. Από τον ενθουσιασμό βγαίνουν κουνημένες. (Ευτυχώς νωρίτερα, κάποιος με πιο σταθερό χέρι μας έχει φωτογραφήσει μαζί). Πλησιάζω και άλλο. Μερικοί έχουν φέρει πολλά βιβλία, ένας μπροστά έχει μια ολόκληρη σακούλα από βιβλία! O King υπογράφει αδιαμαρτύρητα κάθε αντίτυπο, και χαιρετάει τους αναγνώστες με χαμόγελο. Είμαι κοντά, άλλος ένας είναι μόνο μπροστά μου, σκέφτομαι τι να του πω όταν έρθει η σειρά μου, τα έχω ήδη σκεφτεί φυσικά αλλά ξαφνικά έχω ξεχάσει τα πάντα! -πρέπει να βρω κάτι καλό να πω στα τελευταία δευτερόλεπτα που θα είμαστε απέναντι και …δυνατές φωνές με βγάζουν από κάθε σκέψη.
Μπροστά μου ακριβώς είναι ένας ψηλός και εύσωμος εικοσάρης, με πρόσωπο γεμάτο σπυριά και σγουρά μαλλιά – ο τύπος αυτός έχει αρχίσει να φωνάζει και να χειρονομεί! Βλέπω ότι η “σιδηρά κυρία” δίπλα στον King του απαντάει ήρεμα μεν αλλά με πολύ αυστηρό ύφος ότι δεν μπορεί να δώσει και το δεύτερο βιβλίο, που προτείνει ο νεαρός στον King, για υπογραφή, καθώς δεν έχει και δεύτερο εισιτήριο. Αυτό “απογειώνει” τον πιτσιρικά που αφήνει κάτω την τσάντα του, σκύβει, την ανοίγει και αρχίζει να τη ψάχνει με μανία λέγοντας δυνατά “Έχω! Το έχω! Το έχω εδώ!” Ομιλίες και αναβρασμός. Η υπεύθυνη είναι ανένδοτη και για μια στιγμή τα πάντα μυρίζουν μπαρούτι, δεν είμαι σίγουρος τι θα γίνει αν…
“Έλα φίλε μου” λέει ο King.
Εκείνος αφού γυρίζει το κεφάλι και τον κοιτάει με γουρλωμένα μάτια, σηκώνεται και με μια πρωτοφανή ανακούφιση του δίνει και το δεύτερο αντίτυπο. Ψάχνει τις τσέπες του. “Εδώ είναι!” λέει νευριασμένος στην υπεύθυνη. Αυτή ετοιμάζεται να του πει κάτι. Την ίδια στιγμή ο Κing γυρίζει και της ρίχνει ένα ανεξιχνίαστο βλέμμα. Εκείνη δεν λέει τίποτα τελικά. Ο νεαρός παίρνει τα υπογεγραμμένα του βιβλία, σφίγγει με θέρμη το χέρι του King και φεύγει. Το βλέμμα μου συναντάει το δικό του.
Υπογράφοντας βιβλία (“κουνημένη” λόγω ενθουσιασμού) |
Μόνο πολύ αργότερα, όταν θα ξανάφερνα τη βραδιά αυτή στο μυαλό μου, θα σκεφτόμουν πόσο ψύχραιμα αντέδρασε ο King και πως έσωσε τη βραδιά από ένα φιάσκο εξαιτίας της αδιαλλαξίας εκείνης της διοργανώτριας. Δώδεκα χρόνια πριν όμως, δεν είχε ίχνος ψυχραιμίας, όταν ξαπλωμένος σε ένα φορείο, με τα περισσότερα κόκαλα του σπασμένα και τον πόνο να του τρυπάει το κορμί, ζητούσε απελπισμένος από τους τραυματιοφορείς να μεταφέρουν το μήνυμα στη γυναίκα του πριν πεθάνει, ότι “την αγαπάει”…
Μπορεί να τον κατηγορήσει κανείς;
Ένα από τα μυστικά της επιτυχίας είναι ότι είναι παντρεμένος, όπως λέει ο ίδιος. Το άλλο είναι η γραφή.
“Ανάρρωνα μετά από ένα ατύχημα που με έκανε να υποφέρω σωματικά σχεδόν διαρκώς. Το γράψιμο με βοηθούσε να ξεχνάω τους πιο έντονους από αυτούς τους πόνους. Ήταν (και συνεχίζει να είναι) το καλύτερο παυσίπονο στο περιορισμένο μου οπλοστάσιο” θα γράψει χρόνια μετά. Και επανερχόμαστε στο φρικτό αυτό ατύχημα που λίγο έλειψε να τα αλλάξει όλα.
Τον Ιούνιο του 1999 ένα μίνι βαν χτύπησε το Stephen King καθώς εκείνος έκανε το καθημερινό του τζόκινγκ -μια συνήθεια υγιεινή γενικά, παρολίγον θανατηφόρα σε αυτή την περίπτωση- κοντά στο σπίτι του στο Μέην. Ο οδηγός του μίνι βαν, κάποιος Bryan Smith, δεν τον είδε (!) έπεσε πάνω του και τον εκσφενδόνισε σαν πάνινη κούκλα.
Με πολλαπλά κατάγματα σε λεκάνη και γοφούς, κακώσεις στο κρανίο και τον δεξιό του πνεύμονα να έχει τρυπηθεί από τα ίδια του τα κόκαλα, τα πράγματα ήταν πολύ σοβαρά. Ο θάνατος ήταν κοντά.
Η κινητοποίηση ήταν άμεση -και όσο και αν ο ίδιος ένιωθε ότι η ώρα του είχε φθάσει (“πείτε στη γυναίκα μου ότι την αγαπώ”) οι διασώστες είχαν άλλη γνώμη (“Θα της το πείτε εσείς κύριε King, όταν τη δείτε”).
Ακολούθησαν λεπτά χειρουργεία και επώδυνες επεμβάσεις. Δέκα χειρουργεία σε μόλις πέντε ημέρες. Έξι κιλά μέταλλο μπήκε στο σώμα του, στην πρώτη χειρουργική επέμβαση -και αφαιρέθηκε δύο χρόνια μετά..
Σύμφωνα με τα όσα έχουν διαρρεύσει, ο King κάποια στιγμή που είχε γλιτώσει τον κίνδυνο, αγόρασε το μίνι βαν το οποίο τη συνέχεια έγινε κομμάτια… Άλλες πηγές αναφέρουν ότι ο King δεν είχε καμία ανάμειξη σε αυτό… Όσο για τον οδηγό και παρολίγον φονιά του;
Ο Bryan Smith βρέθηκε νεκρός στο τροχόσπιτο του, στις 21 Σεπτεμβρίου του 2000. Ο θάνατος του καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου (λέγεται ότι πέθανε από υπερβολική δόση παυσίπονων χαπιών) και από πολλές θεωρίες συνωμοσίας… Τραγική σύμπτωση: Ο θάνατος του ήταν την ημέρα των 53ων γενεθλίων του Stephen King.
Ο ίδιος ο King συνέχισε να υποφέρει. Πρόσφατα δήλωσε ότι “μετά από το ατύχημα ζούσα σε έντονο πόνο για περίπου επτά χρόνια”. Μια φριχτή περίοδος που από τους πόνους δεν μπορούσε ούτε να καθίσει σε καρέκλα καλά-καλά. Ήταν ένα διάστημα όπου παραλίγο να πεθάνει κιόλας (αυτό συνέβη όταν οι γιατροί έβγαλαν τον πνεύμονα του καθώς είχε μολυνθεί και είχε οξεία πνευμονία) και τότε ήταν που ο King κατέρρευσε ψυχολογικά. Τότε ήταν που ανακοίνωσε μεταξύ άλλων ότι “σταματάει τη συγγραφή”…
Ευτυχώς για όλους εμάς, καθώς και εκατομμύρια ακόμη αναγνώστες, δεν κράτησε το λόγο του. Συνέχισε να γράφει (“πιο αργά και με μεγαλύτερη δυσκολία” όπως αποκάλυψε) αλλά ήταν το κρίσιμο σημείο. Το πέρασε.
Από τότε έχει δώσει και συνεχίζει να δίνει σπουδαία βιβλία (σε ρυθμό που πολλοί συνάδελφοι του θα ζήλευαν) αν και το φριχτό εκείνο ατύχημα εκτός από τη ζωή του, θα στοιχειώνει για πάντα και το έργο του. Δεν ήταν λίγα τα βιβλία του που διαποτίζονται από την τραυματική αυτή εμπειρία.
Το 2000 έγραψε το “Riding the Bullet”, το πρώτο διήγημα του που κυκλοφόρησε πρώτα ηλεκτρονικά, και όπου νεαρός κάνει ωτοστόπ και τον παίρνει μαζί του ένας οδηγός-φάντασμα..
Το 2008 όμως ήταν που με το “Duma Key” χώρεσε όλο τον πόνο του σε ένα βιβλίο. Σε εκείνη την ιστορία όπου οι ομοιότητες με τον καλλιτέχνη πρωταγωνιστή, που συνθλίβεται σχεδόν σε ένα ατύχημα με αυτοκίνητο, και προσπαθεί με πολλές δυσκολίες να βρει το κουράγιο και τη δύναμη να συνεχίσει μακριά από το παρελθόν… Αυτό το βιβλίο, είναι το κουτάκι που έκρυψε στο μυαλό του (όπως έκανε ο Ντάνι στο “Dr. Sleep” με τους δαίμονες του) το φάντασμα του ατυχήματος του 1999.
Το 2009, μαζί με το γιο του Joe Hill θα γράψουν το σενάριο για το κόμιξ “Throttle”, όπου φονικές νταλίκες θερίζουν μηχανόβιους χαρλεάδες (που καθόλου τυχαία είναι άλλη μια από τις αγάπες του King καθώς και ο ίδιος οδηγεί φανατικά Harley).
Και φτάνουμε στο 2014. Σε μια ιστορία όπου ο φόβος του για τα αυτοκίνητα είναι εδώ. Σε μια αφήγηση που μπορεί να είναι και η “εκδίκηση” του King για εκείνο το ατύχημα. Είναι στα αλήθεια; Μπορεί ναι, μπορεί και όχι. Φτάνουμε στο “Mr. Mercedes” (Ο κύριος Μερσέντες στα ελληνικά, από τις Εκδόσεις BELL).
Ο King είχε γράψει και στο παρελθόν για φονικά αυτοκίνητα (“Christine” “Από μια Μπιούικ 8”). Τώρα όμως, στο “Mr. Mercedes” γράφει για ένα φονικό αυτοκίνητο χωρίς δική του βούληση… Για ένα αιματοβαμμένο όχημα το οποίο οδηγεί ένας παρανοϊκός δολοφόνος. Ο φόβος του είναι εδώ.
Η ιστορία έχει ως εξής: Ένας ψυχοπαθής με το όνομα Brady Hartfield, οδηγώντας μια κλεμμένη Mercedes χτυπάει συνειδητά και σκοτώνει οκτώ ανθρώπους ενώ τραυματίζει άλλους δεκαπέντε σε μακελειό άνευ προηγουμένου σε ένα Job Fair.
Τον ίδιο καιρό, ένας σκληρός, “παλιομοδίτης” αστυνομικός που έχει βγει στη σύνταξη, ο Bill Hodges, αρχίζει να λαμβάνει περίεργα μηνύματα που τον προ(σ)καλούν να ανακαλύψει στην αρχή και αν μπορέσει να πιάσει τον Brady, πριν τα πράγματα γίνουν πολύ χειρότερα…
Μην περιμένετε να βρείτε μια κλασσική ιστορία του King με το υπερφυσικό να μπολιάζει τις σελίδες και τις καρδιές των πρωταγωνιστών. Αντί για αυτό θα διαβάσετε μια ιστορία που “παίρνει το παλιό αστυνομικό είδος και το αναγάγει σε εξαιρετικά επίπεδα, σε νέες κατευθύνσεις!” όπως γράφουν οι ενθουσιώδεις πρώτες κριτικές από την Αμερική (USA Today). Ο King εδώ έχει υφάνει δεξιοτεχνικά, μια ιστορία κλασσικού κυνηγιού γάτας με το ποντίκι, με μια καταπληκτική σκηνή να ανοίγει την ιστορία (“η πιο δυνατή σκηνή του βιβλίου” σύμφωνα με το AV Club) και συνεχίζει με μια διαδρομή πάνω σε τραινάκι του τρόμου (ή καλύτερα της αγωνίας) μέχρι το εκπληκτικό φινάλε που “δεν είναι αυτό που περιμένει ο αναγνώστης”. Οι κριτικοί μιλούν για ένα είδος όπου είναι μακριά από τον τρόμο που γράφει συνήθως ο King και όπου “νιώθει σαν το σπίτι του” (The Guardian) -αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο King δεν είναι ένας συγγραφέας τρόμου αλλά ένας ψυχογράφος κοινωνιών και ανθρώπων που πολλές φορές χρησιμοποιεί μόνο ως πρόσχημα τον τρόμο! Θυμηθείτε τα δείγματα γραφής που έχει δώσει και σε άλλες “αστυνομικές” ιστορίες όπως το “Μπλέηζ” ή αριστοτεχνικά διηγήματα γάτας-ποντικιού που έχει υφάνει (μεταξύ άλλων θυμάμαι το εξαιρετικό “Ένας καλός γάμος” το οποίο μεταφέρθηκε φέτος στον κινηματογράφο).
Και επιμένω: Ο King δεν είναι απλά ένας συγγραφέας τρόμου όπως τον έχουν ταξινομήσει αφελώς ή επίτηδες κάποιοι. Είναι ένας από τους καλύτερους συγγραφείς, ένας πραγματικά πολυτάλαντος, και ευπροσάρμοστος συγγραφέας, ένας αληθινός δαίμονας της γραφής (ο οποίος προς τιμήν του αναφέρει με θαυμασμό πολλές φορές Έλληνες μεγάλους και κλασσικούς μέσα στο πλούσιο έργο του, από τον Όμηρο και το Σεφέρη μέχρι τον ποιητή Πίνδαρο) -και φέτος έρχεται να ενισχύσει τη φήμη (και την υστεροφημία του) σε ένα έργο με θεματική που όπως ο ίδιος χαρακτηρίζει “είναι η πρώτη φορά που γράφει”.
Ο ίδιος πάλι το πήγε ένα βήμα παραπέρα και αποκάλεσε το “Mr. Mercedes” το πρώτο του “hard-boiled detective” βιβλίο! Τα “hard-boiled detective” βιβλία είναι ένα είδος που έχει ρίζες στις ιστορίες με detectives, που ανθούσαν στην Αμερική τη δεκαετία του 20′ και 30′. Ιστορίες όπου ο πρωταγωνιστής -αστυνομικός ή εγκληματίας- περιγράφει στον αναγνώστη τι αισθάνεται και τι κάνει, και αυτό γίνεται συνήθως μέσω μονολόγου. Επίσης είναι ένα συγκεκριμένο είδος, που δίνει βάση στον κυνισμό του χαρακτήρα απέναντι στα ανθρώπινα συναισθήματα και αξίες, ένα είδος γεμάτο σκληράδα και βία. Ο ίδιος ο όρος άλλωστε προέρχεται από το τη διαδικασία όπου το αυγό σκληραίνει (βράζοντας στο ζουμί του όπως και οι αναγνώστες που περιμένουν κάθε καινούριο βιβλίο του King), οπότε οι βιβλιόφιλοι καταλαβαίνουν ότι έχουν να κάνουν με ένα είδος με περισσότερη βία από τις συνηθισμένες αστυνομικές ιστορίες. Ο πρωταγωνιστής χρησιμοποιεί τη βία σε καθημερινή βάση και λαμβάνοντας υπ’ όψιν την αγάπη του King στον Raymond Chandler και τον John MacDonald, πρωτοπόρους στο είδος αυτό -σε συνδυασμό με την μοναδική πέννα του King- προετοιμαστείτε για ένα πραγματικά βίαιο και διαφορετικό βιβλίο.
Δεν είναι τυχαίο ότι είναι το μοναδικό βιβλίο στην πλούσια διαδρομή του Stephen King, όπου οι συνεργάτες του το διαφήμισαν χρησιμοποιώντας χαρακτήρες-σύμβολα του τρόμου από τα διασημότερα έργα του. Στο Vimeo μπορείτε να δείτε και να ακούστε τον Pennywise, το διαβολικό κλόουν του “Αυτό” με την τρομαχτική φωνή του ή την Carrie με την μπερδεμένη, έντονη χροιά της, ακόμα και τον μικρό Νάνι Τόρανς της “Λάμψης” μέχρι και την Μίζερι, αλλά και τον Andy από την “Ρίτα Χέιγουορθ: Τελευταία Έξοδος”… Όλοι μας προειδοποιούν, αλλά και μας καλούν ταυτόχρονα να γνωρίσουμε τον φονικό Brady από το “Mr. Mercedes”…
Τα τεχνολογικά τερτίπια και η προώθηση μέσω του παντοδύναμου internet δεν τον αφήνουν πλέον αδιάφορο. Ο 67οχρονος King έχοντας αφήσει το παρελθόν πίσω προ πολλού, είναι πλέον δικτυωμένος στο twitter όπου εκτός από εκδηλώσεις λατρείας, πολλές φορές τρώει και κράξιμο αλλά δεν τον νοιάζει. Θα πει αυτό που πιστεύει είτε μιλάει για πολιτική είτε για θέματα θρησκευτικά, είτε για τα αγαπημένα του βιβλία.
Εν προκειμένω μάλιστα, ο Κινγκ με ανάρτηση του στο twitter (όπου μπαίνει σχεδόν καθημερινά αλλά σύμφωνα με το γιο του Joe Hill, τα τουί του πατέρα του σε ένα ολόκληρο μήνα, είναι “άλλη μια Πέμπτη” για εκείνον!) ανακοίνωσε ότι το “Mr. Mercedes” αποτελεί το πρώτο βιβλίο μιας τριλογίας, με το δεύτερο βιβλίο της σειράς να τιτλοφορείται “Finders Keepers”!
Ο Γ. Γιώτσας – “Πιστός Αναγνώστης” του King |
Οι fans ενθουσιάστηκαν με την προοπτική ενώ στην επίσημη σελίδα του στο Facebook μεταξύ των αμέτρητων σχολίων κάποιος έγραψε εύστοχα (μετά και την ανακοίνωση ενός ακόμη νέου βιβλίου με τίτλο “Revival” που θα βγει στην Αμερική φέτος) ότι ο King “γράφει περισσότερο από όσο προλαβαίνουμε να διαβάζουμε!”
Τα πράγματα θα μπορούσαν όμως να μην είναι έτσι.
Δεν πάει και πολύς καιρός που ο ίδιος δήλωνε βασανισμένος σε “άγρυπνες, γεμάτες σκέψεις νύχτες”… Πριν από μερικά χρόνια μέσα σε μια κατάσταση τρομερού πόνου, είχε αποφασίσει να μην ξαναγράψει…
Τώρα δηλώνει ότι αν δε γράφει, νιώθει μια ενόχληση, έχει προβλήματα ύπνου και τριγυρίζει στο σπίτι χωρίς σκοπό ενοχλώντας τη γυναίκα του!.. Οπότε γράφει. Κάθε μέρα. Το “Revival” είναι καθ’ οδον για τα ράφια και ήδη ετοιμάζει και το δεύτερο βιβλίο της τριλογίας μετά το “Μr.Μercendes”, το “Finders Keepers” το οποίο θα κυκλοφορήσει το καλοκαίρι του 2015 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον μια ακόμη πτυχή του μοναδικού αυτού συγγραφέα.
Μέχρι τότε το “Mr. Mercedes” σας περιμένει να το διαβάσετε. Σας περιμένει. Ναι, εσάς πιστοί αναγνώστες, για άλλη μια βόλτα στο δικό του Λούνα Παρκ του τρόμου, στο τραινάκι της αγωνίας που μόνο εκείνος μπορεί να οδηγήσει. Και όπως λέει ο ίδιος:
“Εάν υπήρχε Steven King World… Ας το θέσω ως εξής… Θα πήγαινες βόλτα με το τραινάκι μόνο μια φορά!..”
Από το Σάββατο, 6 Δεκεμβρίου 2014, Ο κύριος Μερσέντες κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία και τα περίπτερα.
Γιώργος Γιώτσας. Εξαιρετικός.
Σε ευχαριστώ πολύ Αντρέα. Ειδικό βάρος τα καλά λόγια από έναν άνθρωπο όπως εσύ!